Antyfonarz Fr. Davida Schallera

Nota katalogowa

St. Gallen, Stiftsbibliothek, Cod. Sang. 1768, p. 244

1 połowa XVII wieku

Wielkoformatowy antyfonarz o sygnaturze Cod. Sang. 1768 został spisany przez ojca Davida Schallera (1581–1636), jednego z mnichów opactwa St. Gallen, do użytku tego klasztoru i do dziś pozostaje w zbiorach Biblioteki opactwa św. Galla (Stiftsbibliothek St. Gallen). Kodeks stanowi pierwszą, zimową część dwutomowego antyfonarza przeznaczonego do śpiewu chóralnego. Kodeks powstał za rządów Bernharda Müllera, który był opatem St. Gallen w latach 1595-1630. David Schaller został nowicjuszem we wspólnocie St. Gallen w 1597 roku. W 1603 roku udał się do Rheinau z ojcem Joachimem Wirtem i ojcem Balthasarem Schlory, głównie po to, by pomagać w chórze, a także by pobierać nauki pisania książek od ojca Balthasara. Wraz z ojcem Balthasarem powrócił do Sankt Gallen i zaczął pisać księgi chorałowe.

Dekorację malarską Antyfonarza przypisuje się pochodzącemu z Flandrii malarzowi Dietrichowi Meuss (1565/1570 -1626). Dietrich Meuss był starannie wykształconym, wszechstronnym malarzem. Zajmował się malarstwem ściennym, tablicowym, a także wykonywał dekoracje malarskie w rękopisach. W pierwszej ćwierci XVII wieku wykonywał wiele zleceń dla opata Bernharda. Już w 1607 roku Meuss zilustrował dla opata komentarz do reguły św. Benedykta, a trzy lata później wykonał dekoracje do brewiarza. Opat Bernhard zadowolony z prac Dietricha zlecił mu także ozdobienie antyfonarza spisanego przez Davida Schallera. Malarz wykonał stronę incipitową oraz ornamentalne inicjały. Dekoracja strony incipitowej przedstawia w górnej części Lactatio sancti Bernardi, a w dolnej postacie Gallusa i Otmara flankujące herb księstwa opactwa pod rządami opata Bernharda Müllera.

Ornamentalny inicjał Z(elus) z karty prezentowanej na wystawie rozpoczyna antyfonę na jutrznię pierwszego nokturnu na Wielki Czwartek: „Zelus domus tuæ comedit me” -„Gorliwość o dom Twój pożera mnie...”