Antyfonarz kolegiaty św. Wincentego w Bernie

Nota katalogowa

Musée hist. de Vevey, Inv. 1346, p. 71

koniec XV wieku

Rękopis powstał jako trzytomowy antyfonarz na potrzeby liturgii kolegiaty św. Wincentego w Bernie, założonej w latach 1484/85. Całość została wykonana w dwóch egzemplarzach (po trzy każdą cześć chóru). Sześć tomów obejmowało ponad 3000 stron, co odpowiada skórom prawie 400 cieląt. W 1485 roku opactwo nabyło pergamin za 100 funtów berneńskiej waluty, a w następnym roku zapłaciło kolejne 200 funtów za pergamin i pracę skryby. Pracowało przy nim kilku iluminatorów, w tym anonimowy artysta zwany Mistrzem Brewiarza Josta z Silenen.

Rękopis zawiera całą zimową część Temporale, Sanctorale i Commune Sanctorum zgodnie z liturgią diecezji Lozanny. Tom ten jest duplikatem tomu I, obecnie przechowywanego w parafii katolickiej Saint-Laurent w Estavayer-le-Lac. Pierwotnie tom był ozdobiony ośmioma inicjałami, z których zachowały się tylko dwa. Pozostałe inicjały zostały z całymi kartami wyrwane z rękopisu.

Po wprowadzeniu reformacji w 1528 roku oraz późniejszej sekularyzacji kapituły cały zespół antyfonarzy został sprzedany: cztery woluminy trafiły do Estavayer-le-Lac, gdzie służyły w liturgii kolegiaty św. Wawrzyńca, natomiast dwa pozostałe – w tym omawiany rękopis – znalazły się w Vevey w okolicznościach, które do dziś pozostają nieznane. Obecnie przechowywane są w tamtejszym muzeum historycznym.

Dekorację tego rękopisu przypisuje się iluminatorowi i kopistowi Konradowi Blochingerowi. Inicjał X (pristos) jest świadectwem talentu rysunkowego iluminatora. W przestrzeniach, które tworzy ozdobna, pełna zawijasów zielona litera X znajdujemy swobodne rysunki pięciu wyrazistych, niemal karykaturalnych profili męskich głów, ptaków i zwierząt. Na marginesie z prawej strony kompozycji i u dołu strony iluminator namalował kwiaty.