Lekcjonarz Thomas Wosley
Nota katalogowa
Christ Church MS 101, fol. 3v
1528 r.
Thomas Wolsey, kardynał i pierwszy minister króla Anglii Henryka VIII, na ćwierć wieku przed zerwaniem Anglii z Kościołem rzymskokatolickim zamówił dwa tomy rękopiśmiennych bogato zdobionych lekcjonarzy, czyli ksiąg zawierających czytania mszalne. Jeden z nich zawiera czytania z Ewangelii, a drugi czytania z Listów Apostolskich. W ciągu dwóch lat od zlecenia tej fundacji, w 1530 roku, Wolsey zmarł, a cały jego majątek został skonfiskowany przez koronę - oba lekcjonarze prawdopodobnie trafiły do biblioteki Henryka VIII.
W 1556 roku tom z czytaniami z Ewangelii znajdował się w Winchesterze, a później stał się własnością Samuela Chappingtona, którego krewny w 1597 roku naprawił organy w Magdalen College w Oksfordzie, gdzie rękopis znajduje się dzisiaj (MS LAT 223). Tymczasem Lekcjonarz z Listami został podarowany Christ Church (MS 101) w 1614 roku przez Johna Lante, który był chórzystą w katedrze w Oksfordzie, a w 1602 roku organistą katedralnym w Winchester.
Nie ma wątpliwości, że fundatorem obu tomów był Thomas Wolsey, ponieważ jego inicjały i herby kilkakrotnie pojawiają się w bordiurach obu rękopisów. Kardynał zatrudnił jednego z najlepszych dostępnych skrybów, Pietera Meghena (1466–1540). Lekcjonarze datowane są na lata 1528-1529; dekoracje reprezentują północny Renesans, z antykizującymi inicjałami zbudowanymi z motywów roślinnych, osadzonymi w iluzjonistycznie przedstawionych ramach. Nieznani nam malarze pochodzili zapewne z Flandrii, z kręgu tak zwanego miniatorstwa gandawsko-brugijskiego.
Prezentowana na wystawie karta zawiera czytanie z trzeciego rozdziału Listu św. Pawła do Tytusa - inicjał C(harissime) ma korpus litery zbudowany z modelowanej światłocieniowo gałązki z zawiniętymi liśćmi akantu, oraz z dodatkowym motywem iluzjonistycznie malowanej ozdoby złotniczej z perłami, wiszącej na lince. Literę oplata banderola z inskrypcją “Dominus mihi adiutor” (To pierwsze słowa wersetu 6 z Psalmu 117: “Pan jest ze mną, nie lękam się: cóż mi może zrobić człowiek?”).

Transkrypcja
Omni iniquitate, et mundaret sibi populum acceptabilem, sectatorem bonorum operum.
Haec loquere et exhortare: In Christo Iesu: Domino nostro.
Ad missam in aurora
Lectio epistole beati Pauli Apostoli ad Titum III.
Charissime.
Apparuit benignitas et humanitas: Salvatoris nostri Dei. Non ex operibus iustitie, que
Tłumaczenie
wszelkiej nieprawości i oczyścił sobie lud do przyjęcia, naśladowcę dobrych uczynków. To głoś i napominaj w Chrystusie Jezusie, Panu naszym.
Do Mszy o świcie.
Czytanie z listu świętego Pawła Apostoła do Tytusa, rozdział trzeci.
Najmilsi. Objawiła się dobroć i człowieczeństwo Zbawiciela naszego, Boga. Nie z uczynków sprawiedliwości, które...