Mszał z Kaplicy Sykstyńskiej

Nota katalogowa

kolekcja prywatna, fol. 70r

połowa XVI wieku

Choć w początkach XVI wieku powszechnie już dostępny był druk, przedstawiciele elit (świeccy i duchowni) nadal zamawiali kosztowne, bogato zdobione kodeksy rękopiśmienne, których cena (znacznie przewyższająca tę, którą trzeba by zapłacić za księgę drukowaną) świadczyła o prestiżu fundacji. Wyjątkowym przykładem jest mszał zamówiony przez kardynała Pompeo di Girolamo Colonnę (1479–1532) do użytku w najważniejszych mszach roku w watykańskiej Kaplicy Sykstyńskiej. Składa się on aż z siedmiu tomów (w których występuje herb kardynała), no i ostatecznie tego zlecenia nie udało się dokończyć przed śmiercią fundatora. Całość została dokończona w 1555 roku.

Z czasem poszczególne tomy znalazły się w prywatnych kolekcjach. Sześć tomów zostało zakupionych przez Alexandra Lindsaya, 25. hrabiego Crawford, od Thomasa Boone'a w 1868 roku. Zostały one nabyte przez Enriquetę Rylands w 1901 roku w ramach zakupu rękopisów Crawforda do Biblioteki Johna Rylandsa (The John Rylands Library, Uniwersytet w Manchesterze). Dopiero w lipcu 2011 roku biblioteka ta zdołała dokupić brakujący tom z tego zestawu, wystawiony na sprzedaż z prywatnej kolekcji w domu aukcyjnym Christie’s, łącząc komplet w całość po raz pierwszy od co najmniej 150 lat. Ów tom mszału (Latin MS 32a), z którego pochodzi prezentowana karta, jest drugim w kolejności roku liturgicznego.

Jest to rękopis renesansowy - inicjał T(e igitur), rozpoczynający kluczowy w każdym mszale Kanon Rzymski, ma formy ornamentów wyraźnie antykizujące. W środku litery znalazł się iluzjonistycznie malowany owalny medalion z przedstawieniem pary aniołów podtrzymujących Ciało Chrystusa w grobie - jest to przedstawienie o symbolice eucharystycznej, odpowiadającej dekorowanej modlitwie.