Psałterz z Corbie

Nota katalogowa

Biblioteka Amiens Ms. 18

fol. 110r

Format: 275 x 168 mm

Rękopis zawiera zawiera 150 łacińskich psalmów w wersji galikańskiej oraz Psalm 151 (psalm opowiadający o historii Davida i Goliata uznawany za apokryficzny przez kościół katolicki), a także kantyki, atanazyjskie wyznanie wiary oraz litanie.

Psałterz został ukończony na początku IX wieku w skryptorium opactwa Corbie, we Francji. Słynny klasztor powstał w VII wieku z fundacji św. Batyldy, żony króla Franków Chlodwiga II i jej syna Chlotara III. Wkrótce opactwo stało się jednym z najbardziej wpływowych i produktywnych ośrodków nauki, oraz wspaniałym i prężnie działającym centrum produkcji rękopisów. Jak przypuszczają badacze tu należy szukać źródeł wypracowania nowego, estetycznego pisma zw. Minuskułą karolińską, które na długi czas zagości na kartach niezliczonych, zachowanych do dziś rękopisów.

W czasie rewolucji, rękopis z zagrabionej biblioteki klasztornej został przeniesiony do oddalonej o kilkanaście kilometrów od klasztoru biblioteki miejskiej w Amiens, gdzie jest przechowywany do dziś.

Psałterz wyróżnia się wielką ilością ozdobnych inicjałów rozpoczynających psalmy i kantyki. Mimo ograniczonej gamy

barwnej złożonej z zieleni, fioletu i bladożółtego koloru wykonał je artysta o dużej wyobraźni, niezwykle sprawnie posługujący się kreską. Inicjały kreślone są bardzo swobodnie, a ich formy są bardzo oryginalne. Są to jedne z najwcześniej znanych inicjałów, w których ciało litery jest zbudowane z postaci, przedmiotów czy stworzeń, często tworzących w ten sposób ilustrację narracyjną.

Na prezentowanej karcie w lewej kolumnie kończy się psalm 129, a w kolumnie prawej inicjałem D rozpoczyna się psalm 130 od wersu: „De profundis clamavi ad te Domine” – Z głębokości wołam do Ciebie Panie. Do paszczy zwiniętego w kształt litery D potwora morskiego wrzucany jest człowiek. Jest to przedstawienie proroka Jonasza, którego niewdzięczni towarzysze żeglugi wrzucili do morskich głębin. Prorok Jonasz trafia do wnętrza wielkiej ryby, gdzie spędza trzy dni. To starotestamentowe wydarzenie zestawiane było przez egzegetów, ze słowami Chrystusa: „Albowiem jak Jonasz był trzy dni i trzy noce we wnętrznościach wielkiej ryby, tak Syn Człowieczy będzie trzy dni i trzy noce w łonie ziemi” ( Mt, 12,40).