Wergiliusz, Bukoliki

Nota katalogowa

BAV, Pal. lat. 1638, fol. 16r

XV wiek

Przechowywany w Bibliotece Watykańskiej rękopis „Bukoliki” Wergiliusza został spisany bardzo staranną bastardą prawdopodobnie w Niderlandach w XV wieku. Powstanie kodeksu przypada na czas Renesansu, kiedy zainteresowanie kulturą i sztuką antyczną jest szczególnie silne. Na nowo odkrywano dzieła Wergiliusza, Cycerona, Horacego czy Owidiusza. „Bukoliki” to zbiór dziesięciu krótkich utworów poetyckich, które dały początek rzymskiej poezji pasterskiej. Napisane w drugiej połowie I wieku p.n.e. przez Wergiliusza, „Bukoliki” (znane też jako „Eklogi”) ukazują idealizowany świat pasterzy, natury, miłości i prostego życia, a jednocześnie zawierają głębsze przesłania filozoficzne i polityczne. „Bukoliki” wywarły ogromny wpływ na literaturę europejską, stając się wzorem dla wielu poetów. Inspirowali się nimi m.in. Dante, Petrarka czy Szekspir.

Rękopis dekorowany jest pięknymi, dużymi inicjałami filigranowymi. Karta z inicjałem Q (uid), pochodzi z zamykającego cykl utworu, który różni się nastrojem od wcześniejszych sielanek. Zamiast radosnych obrazów wiejskiego życia, poeta przedstawia smutek i cierpienie z powodu niespełnionej miłości, opisując los elegijnego poety Gajusa Korneliusza Gallusa, który został porzucony przez ukochaną. Wergiliusz osadza swojego przyjaciela Gallusa w krainie Arkadii – wyidealizowanym miejscu pasterzy, natury i muzyki, znanym z greckiej poezji. Mimo piękna otaczającego krajobrazu, bólu serca nie łagodzą ani góry, ani lasy, ani pieśni. Miłość okazuje się siłą silniejszą niż natura i rozum.